Mỗi nơi trên mảnh đất hình chữ S đều có những nét độc đáo riêng như mời gọi những trái tim ưu khám phá, thúc giục những đôi chân không biết mệt mỏi. Đến với Cao nguyên đá Đồng Văn, du khách sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng Dinh thự nhà Vương ở xã Sà Phìn (huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang) được xây dựng theo lối kiến trúc nhà Thanh (Trung Quốc), là một công trình kiến trúc tinh xảo với nhiều hoa văn độc đáo.
Những người cao tuổi ở Sà Phìn cho biết : Cách đây gần một thế kỉ, dòng họ Vương đã thống lĩnh toàn bộ vùng cao nguyên rộng lớn này và tự xưng Vương, mà trong đó Vương Chí Sình, con trai của Vương Chính Đức đã trở thành huyền thoại của nơi đây. Để chứng tỏ uy quyền của mình, Vương Chính Đức đã lặn lội nhiều nơi để tìm thầy giỏi về xây nhà cho mình. Sau một thời gian vất vả tìm kiếm, một thầy địa lý giỏi của Trung Hoa – tên là Tống Bạch Giao đã nhận lời sang Hà Giang chọn đất cho nhà họ Vương.
Nằm trong thung lũng Sà Phìn, dịnh thự họ Vương được xây dựng trong thời gian dài. Vị trí đất trên một gò đất trong thung lũng, phía trước là ngọn núi có hình mâm xôi, xung quanh là các rặng núi cao, vừa thuận lợi cho sinh sống và phòng thủ. Thợ xây chủ yếu là từ Trung Quốc, vật liệu cũng mua từ Trung Quốc, và các nơi ngoài vùng chở đến. Kiến trúc mang phong cách Pháp, Trung Quốc và H’mông. Dinh thự có chỗ cho làm việc (chính sự), sinh hoạt gia đình, nghỉ ngơi, canh gác. Trong đó có các kho chứa : thuốc phiện, lương thực, vũ khí, các buồng nghỉ cho các bà vợ, nhà bếp gồm : cối xay, giã gạo, và tháp canh.
Phía ngoài nhà chính có nơi chăn nuôi. nơi ở cho kẻ hầu người hạ, binh lính, bể chứa nước ăn. Xung quanh là các bức tường bảo vệ bằng đá có lỗ châu mai.
Dinh thự được xây dựng theo các tiêu chí của Vương Chính Đức. Trước hết phải đảm bảo được chức năng phòng thủ vì vậy mà tường thành bao quanh là các phiến đá to, có xi măng gắn chặt. Tiêu chí thứ 2 là tính mỹ thuật. Sự pha trộn đó được thể hiện ở vật liệu (đất, đá, gỗ, sắt, thép, gói lợp), trong trạm, khắc đá, gỗ trên viên tảng kê cột nhà, phù điêu đá gắn tường, các đầu đao, cánh cửa, chấn song… đều được chạm trổ tinh xảo thể hiện sự quyền quý của bậc đế vương. Tiêu chí thứ 4 là bền vững, lâu dài. Đá xanh vĩnh cửu, gỗ Samu, ngói máng âm dương là những vật liệu bền nhất được chọn để xây dinh thự.
Ngày nay, khu tư dinh của vua Mèo xưa đã được nhà nước xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, hằng năm thu hút rất nhiều khách đến tham quan du lịch.
